Kitap, The Rise of Theodore Roosevelt'in bittigi yerden basliyor ve Roosevelt'in ABD baskani oldugu 8 yili anlatiyor.Onceki kitap, Roosevelt'in hirsli, enerji dolu genclik yillarini ve yukselisini o kadar guzel anlatmisti ki bu biraz onun yaninda sonuk kaldi. Kitaptan, genclikten kalma dogaci kimligi ile Roosevelt'in 20'ye yakin ormani ulusal park haline getirerek koruma altina aldigini, ayni sekilde Grand Canyon'u bir anit haline getirerek yipranmasini onledigini ogreniyoruz.
Roosevelt, onceki kitapta da bahsedildigi uzere, baskan yardimcisi iken, baskanin oldurulmesi ile onun yerine geciyor ama 1904 yilinda ABD tarihinde ilk kez bu konumdan esi gorulmemis bir secim zaferiyle yeniden baskan oluyor.
1900'lerin basinda, 18 aylik Rus-Japon savasinda Japonya'nin bir dunya devi haline gelisini ve Roosevelt'in kisisel baskisi ile ABD'nin tarihinde ilk kez buyuk bir arabuluculuk gorevi ustlendigini ogreniyoruz. Bu sebeble 1906 yilinda kendisine "Nobel Baris Odulu" veriliyor.
Yine 1902'de, Kuba'nin Ispanyol'lardan ozgurluge giden yoldaki en buyuk destekcisi oldugunu ve daha sonra icerdeki karmasaya mudahale ettigini goruyoruz. Savasin ve takip eden yillarin sebebi bu kitapta daha iyi anlasiliyor. Ilk kitaptan, Roosevelt'in emperyalist yapisini ogrenmistik. Kuba'ya mudahalesinin sebebi de bati yarim kuresinde, ABD'nin arka bahcesinde 'Avrupa'nin eski guclerine' yasam hakki tanimak istememesi .
Baskanligi doneminde, para babalari ile icli disli Cumhuriyetcilerin tersine pek cok kere ve ozellikle de son yillarinda trustlara karsi savas aciyor ve Demokratlarin cizgisinde hareket ediyor. Oyleki, 2. donemi biterken Demokratlarin adayi olarak yeniden baskanlik yarisina girmesi konusuluyor.
Roosevelt baskanligi esnasinda, cok istedigi Panama kanalinin insa edilmesini sagamak icin harekete geciyor ve Kolombiya Amerikan isteklerini kabul etmeyince, 1903 yilinda Panama'nin bagimsizligini destekliyor. Bu kanalin yapimi 1914 yilinda tamamlaniyor ve hem ticari hem de 2. dunya savasinda yasandigi uzere ABD icin devasa getiriler sagliyor.
Panama kanali fikri 1524 yilinda Ispanyollar tarafindan ortaya atiliyor ama teknik imkansizliklar sebebiyle yapilamiyor. 1800'lerin sonunda bu sefer Fransizlar deniyor ama onlar da beceremiyor. 31 Aralik 1999 yilina kadar Amerikan egemenliginde kalan kanal, bu tarihten sonra Panama Canal Authority (ACP) tarafindan yonetiliyor.
Roosevelt'in baskanligi donemini golgeleyen belkide tek sey ircilik uzerine. Her ne kadar Roosevelt pek cok zenciyi alt kademede gorevlere getirip, genel olarak irkcilik karsiti konusmalar yapmis ve durumlarini iyilestirmeye calismis olsa da irkci guneylilerin oyununa gelip haksiz bir kararla, kendisi ile birlikte Kuba'da savasanlar da dahil Brownsville, Texas'da halka ates acmakla suclanan (Brownsville Raid) askeri birlikten 167 siyahi ordudan atiyor. Daha sonra bu karari acele ile verdigine pisman oluyor ama olan olmus biten bitmis.
Son olarak, Roosevelt cok yakin dostu Henry Cabot Lodge'un 'guvenilir' olarak nitelemesi sonucu Supreme Court (~Ana yasa mahkemesi ) yargici olarak atadigi ve ABD tarihinde bu gorevde en uzun sure kalan yargin olan Oliver Wendell Holmes, Jr. Roosevelt'in bazi reformlarina karsi cikmasi, Roosevelt'in baskanlik donemindeki onemli hatalardan biri olarak tarihe geciyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder